Lichaamstaal: Do’s and dont’s in het buitenland.

Zlanden, zoveel talen.
Het is begrijpelijk dat niet iedereen alle talen spreekt. Maar dan heb je natuurlijk de taal die iedereen spreekt. Althans.. dat denk je. Want ook lichaamstaal is anders op te vatten, in verschillende landen, over de wereld. Wat voor jou een dagelijkse normale handeling is, zoals bijvoorbeeld je duim opsteken wanneer iets goed is, kan ergens anders opgevat worden als een enorme belediging.

Mijn vriend is de inspiratiebron voor deze blog. Buiten dat hij half Italiaans is, moet hij moet vaak reizen voor zijn werk en is al verschillende keren teruggekomen met bijzondere verhalen waar zijn lichaamstaal, of juist die van een ander, verkeerd begrepen werd. Deze blog is niet alleen een leermoment voor hem, maar hopelijk ook voor jou. Vandaag neem ik je dus mee naar het buitenland, waar lichaamstaal niets lijkt op wat wij gewend zijn als Nederlanders.

1. Italië: duwen en trekken is niet onbeschoft

De bevolking van Italië is heel emotioneel demonstratief, dus je kunt wel verwachten dat er veel op de wangen gekust wordt tussen kennissen. Ook langdurige handdrukken en innige omhelzingen tussen mannen zijn normaal. Italiaanse mannen lopen, evenals de vrouwen, gearmd. Op drukke plekken wordt duwen en trekken niet als onbeschoft beschouwd, raak daar dus niet beledigd door. De Italiaanse woordenschat van de lichaamstaal is heel uitgebreid, maar de volgende zes kunnen van nut zijn om te kennen tijdens je reis:
- Je wijs- en middelvinger opsteken, terwijl de rest van je vingers gebogen zijn, betekent: 'Wat wil je?'
- Een vuist tegen je kin aan houden, betekent: 'Wie geeft daar nou verdomme iets om?'
- Op je duim bijten, betekent: 'Loop naar de hel!'
- Op je wijsvinger bijten, betekent dat je de ander als een schande beschouwt
- Met je wijsvinger in je wang prikken, betekent dat het eten heerlijk is
- Met beide handen langs je dijen vegen, betekent: 'Je breekt mijn ballen!'

2. Rusland: schud geen handen over een drempel
Als je in Rusland bent, kun je beter eerst zorgen dat je goed en wel binnen bent voordat je je voorstelt. Handen schudden over een drempel wordt daar namelijk als een teken van pech gezien. Een interessant aspect hiervan is dat sommige pizzabezorgers weigeren om een transactie uit te voeren over de drempel. Je moet dan even naar buiten stappen of hem uitnodigen om een stapje naar binnen te zetten.

3. Frankrijk: denk aan je tafelmanieren

Zoals je wel kunt verwachten in een land dat op de proppen kwam met het woord etiquette, is het gemakkelijk voor buitenlanders om een slippertje te maken in Frankrijk. Vooral aan de eettafel nemen deze kansen drastisch toe. Om te voorkomen dat je iemand beledigt, houd je dan ook tijdens het eten je handen boven tafel en niet in je schoot. Breek je broodje in stukjes in plaats van het hele ding in je strot te duwen, maar behalve dat kun je beter voorkomen om met je handen te eten. Schil je fruit dus met een mesje en eet netjes met een vork.

4. Verenigd Koninkrijk: bestel bier met je handpalm van je af
Steek niet je wijs- en middelvinger gelijktijdig omhoog, met de palm van je hand naar je toe, in het Verenigd Koninkrijk. Dat betekent daar hetzelfde als iemand je middelvinger laten zien. Bestel in een bar dus niet twee biertjes op deze manier, maar doe dit met je handpalm van je af gericht. Dit staat voor het vredesteken en wordt niet als beledigend ervaren.

5. Marokko: raak je hart aan
Marokkaanse begroetingen kunnen wel tien minuten duren. Schud met je rechterhand en raak dan met je hand je hart aan om aan te geven dat de ontmoeting je nauw aan het hart ligt. Goede vrienden begroeten elkaar in Marokko met maximaal vier luchtkusjes, begeleid door een stroom van goede wensen: 'Hoe is het met je? Alles goed met je? Ik hoop dat het goed gaat met je ouders? Baraka (zegeningen) op hen!'

6. Nepal: stap niet over iemands benen

Het is soms onvermijdelijk in drukke steegjes, met al die mensen die op de grond zitten, maar probeer in Nepal niet over iemands uitgestrekte benen te stappen. Dat is een teken van slechte manieren. Het is wel netjes om je eigen benen in te trekken als iemand je wil passeren. Pas ook op dat je niet op het kussen van een monnik stapt als je in of nabij een tempel loopt, zelfs als er niemand op zit. En als je echt wilt integreren, moet je met de klok mee rond Stoepa's - een boeddhistisch bouwwerk dat in heel Azië te vinden is - en Chortens, de Tibetaanse variant, lopen. Dit doe je om je devotie te tonen.

7. Mexico: gooi geen geld op de toonbank
Het geld achteloos op de toonbank gooien, is in Mexico not done. Plaats het geld of je creditcard direct in de hand van degene bij wie je afrekent. Dit geldt zowel in cafés en restaurants als in hotels en winkels. Je geld op de toonbank achterlaten, kan worden geïnterpreteerd als een teken dat je die persoon niet genoeg respecteert om contact met hem te hebben.

8. Fiji: geef een liefdevolle handdruk
Handen schudden is in Fiji in de negentiende eeuw ingevoerd door de Tonga, de oorspronkelijke bewoners, en het werd al snel een gevestigde gewoonte. Een liefdevolle handdruk kan in Fiji erg lang duren en kan zich zelfs gedurende een heel gesprek voortslepen.

 9. Nieuw-Zeeland: doe de hongi

De traditionele groet van de Nieuw-Zeelandse Maori is het gelijktijdig tegen elkaar aandrukken van de neus en het voorhoofd, bekend als de hongi. De directe vertaling van het woord is geur of snuiven, maar de suggestieve beschrijving is het uitwisselen van de ha, de adem van het leven. Dergelijke begroetingen zijn gebruikelijk op de marae, de open ruimte aan de voorkant van een Maori ontmoetingshuis, zoals een kerkgebouw, waar bezoekers worden verwelkomd. Tegenwoordig vindt de hongi gelijktijdig plaats met een handdruk.

10. Japan: maak een buiging en was je voordat je gaat zwemmen
De meest voorkomende groet in Japan is de buiging. De timing, houding en beweging daarvan moet oprechtheid, respect en hoffelijkheid weerspiegelen. Een mooie buiging wordt vaak vergeleken met een rijpe rijststengel die zwaait in de wind. Hoe ouder de persoon die voor je staat is, hoe dieper het hoofd gebogen moet worden. Een verkeerde buiging verwijst naar een gebrek aan onderwijs en volwassenheid. Als je een buitenlander bent en bang bent dat je dit ritueel niet naar de juiste verwachten zult voldoen, volstaat een vriendelijk knikje ook.
Als je gaat zwemmen in de Japanse baden – ook wel onsen genoemd – moet je je eerst wassen voordat je het water in gaat. Als je dit niet doet, wordt het water als vervuild beschouwd - het is een soort equivalent van plassen in het zwembad. Gebruik ook een washandje om je privédelen zo goed mogelijk te bedekken bij het wassen.

11. India: geef een compliment met je lichaamIn India kun je alleen al met lichaamstaal een enorm compliment aan iemand geven. Als iemand naar je toe komt met zijn tong tussen zijn tanden en de lucht rondom je hoofd met zijn handen verzamelt, zodat het lijkt alsof hij het naar zijn persoonlijke ruimte probeert te trekken, betekent dat dat hij je ondraaglijk mooi of buitengewoon intelligent vindt.

12. Azië: let op je voeten en raak geen hoofden aan

In vrijwel heel Azië worden de voeten als onrein beschouwd. Doe je best om het aanraken van een onderdeel van iemands lichaam met je voet of schoenen te vermijden. Als het toch gebeurt, verontschuldig jezelf dan onmiddellijk door je hand op de arm van die persoon te leggen en vervolgens je eigen hoofd aan te raken. Met de zolen van je voeten naar iemand wijzen, wordt in Azië ook als beledigend gezien. Leg je voeten dus niet achteloos op stoelen of tafels als je zit en denk goed aan hoe je jezelf plaatst als je op de grond gaat zitten.
Ook kun je in Azië beter geen mensen op hun hoofd aanraken of door het haar woelen. Het hoofd wordt daar namelijk spiritueel gezien als het hoogste deel van het lichaam. Een variant op dit taboe is dat je ook niet mag zitten op kussens die bedoeld zijn als hoofdsteunen.

13. Latijns-Amerika: maak de grenzen van je persoonlijke ruimte kleiner
De grenzen van je persoonlijke ruimte zijn in elk land verschillend, maar in Latijns-Amerika zijn ze kleiner dan in de Angelsaksische landen. Schrik dus niet als iemand heel dichtbij komt staan als jullie aan het praten zijn en een terloopse aanraking van de arm of schouder tijdens het gesprek is ook niet ongewoon. Goede vrienden zullen elkaar doorgaans begroeten met een kus of knuffel en het is heel normaal als mensen van hetzelfde geslacht arm in arm over straat lopen.

14. Midden-Oosten: steek niet je duim op en gebruik altijd je rechterhandVoordat je je duim omhoog zwaait om aan te geven dat iets goed is of om een lift te krijgen wees dan gewaarschuwd dat je hier een grote fout mee kunt begaan. In sommige delen van het Midden-Oosten kun je dan net zo goed je middelvinger opsteken. Hetzelfde geldt voor Nigeriaen delen van Zuid-Amerika. Als je in een Duitse bar zit, kunnen ze denken dat je één drankje wilt bestellen. Dat is nog niet zo verschrikkelijk, tenzij je liever twee drankjes had willen hebben.
Als je aan het eten bent, is het in het Midden-Oosten geen probleem als je dat met je hand doet, zolang het maar de juiste is. De linkerhand wordt namelijk als onrein beschouwd, omdat die wordt gebruikt bij het toiletbezoek - om dus, grof gezegd, je kont mee af te vegen. Je aan deze gewoonte houden is vooral belangrijk bij gemeenschappelijke diners, waar veel handen in contact komen met het gedeelde voedsel, maar het is ook belangrijk bij het schudden van handen of het geven en ontvangen van geschenken.

15. Internationaal: blijf lachen

De ultieme beau geste is er één die in elk land op aarde wordt gebruikt. Hoewel het in sommige culturen onder bepaalde omstandigheden een negatieve bijbetekenis kan hebben, wordt het zelden verkeerd begrepen en kan het in vele situaties worden gebruikt. Het brengt een scala aan positieve emoties met zich mee en is als zodanig de grote bruggenbouwer tussen de volkeren in de wereld. Het betreft alleen de ogen en de mond en kost slechts een minimale inspanning, en is vooral nuttig in benarde situaties. Het is zo krachtig dat er endorfines in het lichaam vrijkomen die een gevoel van euforie genereren. Jawel, we hebben het hier over de alom bekende glimlach.